Sivas’ın Divriği ilçesinde yer alan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’nde bulunan Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, mimarisi kadar taşıdığı sembolik anlamlarla da hayranlık uyandırıyor. Özellikle darüşşifa bölümünde yer alan kabir odası girişindeki kalp motifli terazi, İslam tasavvuf felsefesine dayalı derin bir ahiret mesajı barındırıyor.
1228 Yılında İnşa Edildi
Anadolu Selçuklu Devleti’ne bağlı Mengücek Beyliği döneminde, Ahmet Şah ve eşi Melike Turan Melek tarafından 1228 yılında yaptırılan eser, 9 yıllık restorasyonun ardından geçtiğimiz yıl yeniden ibadete açıldı. Ahlatlı ve Tiflisli ustaların elinden çıkan eşsiz taş işçiliği örnekleriyle donatılmış yapı, mimari açıdan benzersiz özellikler taşıyor.
Kalp Motifli Terazi: “Kalbiniz Allah’a Yönelik Olsun”
Darüşşifa kısmında yer alan kabir odasında toplam 15 kabir bulunuyor. Bu odanın giriş kapısında ise kalplerle oluşturulmuş bir terazi simgesi yer alıyor. Söz konusu motif, İslam sufizmine ait derin anlamlar taşıyor. Divriği Ulu Cami müezzini ve mihmandarı Nail Ayan, simgeyi şöyle açıklıyor:
“Kabir kapısı üzerine yerleştirilen terazi, kalplerin tartıldığı bir teraziyi temsil ediyor. Ortadaki ters yerleştirilmiş kalp, kalbin Allah’a yönelmesi gerektiğini simgeliyor. Bu simgeyle ‘Dünyadan göçtük ama siz de göçüp gideceksiniz. Bu dünyadan kalplerinizde ne taşıyorsanız onu götüreceksiniz’ mesajı veriliyor.”
Eşi Benzeri Yok: Her Motif Farklı
Evliya Çelebi’nin de övgüyle bahsettiği ve “Anadolu’nun El Hamrası” olarak nitelendirdiği Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, süslemelerinde kullanılan on binlerce motifin hiçbirinin tekrar etmemesi ile dikkat çekiyor. Bu durum, kainattaki farklılıkların ahenkle var olduğunun taşa işlenmiş hali olarak yorumlanıyor.
UNESCO Dünya Mirası’nda Özel Bir Yer
1985 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dahil edilen eser, mimari üslubu, süsleme detayları ve yapısal dengesiyle dünya çapında önemli yapılar arasında yer alıyor. Özellikle Ahlatlı mimar Hürrem Şah’ın ustalık eseri olarak kabul edilen taç kapılar, sanat ve inancın birleşimini yansıtıyor.
